Tóm tắt nghiên cứu

Cơ sở của nghiên cứu: Tại Hoa Kỳ, cứ 3 người lớn thì có 1 người bị ảnh hưởng bởi hội chứng chuyển hóa. Những người mắc hội chứng này có mục tiêu điều trị chính là thay đổi lối sống. Mặc dù đã có nhiều thử nghiệm trên động vật báo cáo tác dụng tích cực của lô hội trong các mô hình phòng thí nghiệm đối với bệnh tiểu đường, nhưng lại có rất ít các thử nghiệm lâm sàng có đối chứng ở bệnh nhân tiền tiểu đường.

Vì vậy, mục tiêu của nghiên cứu thử nghiệm này là để kiểm tra tác động của lô hội so với giả dược đối với đường huyết lúc đói, các chỉ số lipid và tình trạng stress oxy hóa ở những đối tượng bị tiền đái tháo đường/hội chứng chuyển hóa.

Phương pháp: Đây là một nghiên cứu thí điểm mù đôi, có kiểm soát với giả dược, đã được phê duyệt về hai sản phẩm lô hội (UP780 và AC952) ở bệnh nhân tiền đái tháo đường trong khoảng thời gian 8 tuần. 

Tổng số 45 đối tượng bị rối loạn đường huyết lúc đói hoặc rối loạn dung nạp glucose và có hai đặc điểm khác của hội chứng chuyển hóa đã được tuyển chọn (n=15/nhóm). Các thông số về đường huyết [đường huyết lúc đói, insulin, đánh giá mô hình cân bằng nội môi (HOMA), hemoglobin glycosyl hóa (HbA1c), fructosamine, và xét nghiệm dung nạp glucose qua đường miệng], stress oxy hóa (F2-isoprostanes niệu) được đo cùng với các chỉ số lipid và protein phản ứng C độ nhạy cao (hsCRP) trước và sau khi bổ sung.

Kết quả: Không có sự khác biệt cơ bản đáng kể giữa các nhóm. So với giả dược, chỉ có bột gel bên trong lá lô hội AC952 đã làm giảm đáng kể mức cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL-C), glucose và fructosamine. Trong bột gel lá lô hội UP780 được tiêu chuẩn hóa với nhóm aloesin 2%, đã làm giảm đáng kể HbA1c, fructosamine, glucose lúc đói, insulin và HOMA. Chỉ có nhóm lô hội UP780 có mức giảm F2-isoprostanes đáng kể so với nhóm dùng giả dược.

Kết luận: Bổ sung các chế phẩm lô hội đạt tiêu chuẩn là một chiến lược giúp phục hồi tình trạng rối loạn đường huyết lúc đói và rối loạn dung nạp glucose trong tình trạng tiền đái tháo đường/hội chứng chuyển hóa.

Giới thiệu chung

Hội chứng chuyển hóa là một nhóm các rối loạn lâm sàng thông thường có liên quan với nhau, bao gồm béo phì, kháng insulin, không dung nạp glucose, tăng huyết áp và rối loạn lipid máu [tăng triglycerid máu và mức cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL-C) thấp]. Đây là các tiêu chí được thiết lập để chẩn đoán hội chứng chuyển hóa vào năm 2001. Năm tiêu chí đã được lựa chọn bởi The Adult Treatment Panel III (ATP III) của Chương trình Giáo dục Cholesterol Quốc gia (NCEP) để xác định những người mắc hội chứng chuyển hóa, bao gồm: béo bụng, rối loạn đường huyết lúc đói, triglyceride (TG) cao và nồng độ HDL- C thấp và tăng huyết áp. Hội chứng chuyển hóa được chẩn đoán khi 1 người có bất kỳ 3/5 yếu tố kể trên. Hiện nay, hội chứng này đang ngày càng phổ biến trên toàn thế giới và có liên quan đến nguy cơ mắc xơ vữa tim mạch cao hơn bất kỳ yếu tố riêng lẻ nào. Hội chứng chuyển hóa còn dẫn đến bệnh đái tháo đường tăng gấp 5 lần và bệnh tim mạch tăng gấp 2 lần. Cứ 3 người ở Hoa Kỳ thì có một người mắc hội chứng chuyển hóa. Mục tiêu điều trị chính của bệnh nhân hội chứng này là điều trị thay đổi lối sống, tuy nhiên, điều này lại khó đạt được.

Nhiều thử nghiệm trên động vật đã báo cáo tác dụng tích cực của lô hội trong các mô hình trong phòng thí nghiệm của bệnh đái tháo đường, bao gồm giảm mức đường huyết lúc đói ở chuột mắc bệnh đái tháo đường do alloxan; tăng cường khả năng dung nạp glucose ở chuột được nạp glucose so với chuột bình thường; giảm nồng độ glucose ở chuột mắc bệnh tiểu đường do streptozotocin; cải thiện gluconeogenesis gan ở chuột mắc bệnh tiểu đường do streptozotocin; giảm tổn thương oxy hóa trong não của chuột mắc bệnh đái tháo đường do streptozotocin; giảm quá trình oxy hóa lipid ở thận và gan chuột bị đái tháo đường. Và ở những con chuột mắc bệnh đái tháo đường do streptozotocinind, lô hội đem lại tác dụng giảm glucose lúc đói, bình thường hóa các chỉ số lipid và các thành phần acid béo trong gan và thận với giảm transaminase gan và cải thiện nồng độ insulin trong huyết tương.

Ngược lại với các nghiên cứu trên động vật, có rất ít thử nghiệm lâm sàng trên người đã được báo cáo trong tài liệu. Hai nghiên cứu được trích dẫn thường xuyên nhất để hỗ trợ việc sử dụng lô hội ở người bệnh đái tháo đường có những sai sót về phương pháp luận, điều này thật không may khiến ý nghĩa của kết quả bị nghi ngờ (không ngẫu nhiên và không làm mù, vậy rõ ràng là cùng một quần thể tham gia vào cả hai thử nghiệm thì cả hai đều giảm như nhau đường huyết và triglycerid huyết thanh trong các nhóm được báo cáo cho cả hai thử nghiệm). Một nghiên cứu thứ ba, đánh giá tác dụng của bánh mì được chế biến với gel lô hội được tiêu thụ hai lần mỗi ngày trong 3 tháng ở những đối tượng mắc bệnh tim đã báo cáo một phát hiện tình cờ về việc giảm mức đường huyết lúc đói và sau ăn ở những đối tượng cũng được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường. Ngoài ra, các báo cáo về tác dụng có lợi của lô hội trong bệnh tiểu đường lâm sàng cũng tồn tại.

Gần đây, Huseini và cộng sự đã kiểm tra tác dụng của gel lô hội ở bệnh nhân đái tháo đường tuýp II tăng lipid máu, những người đã sử dụng thuốc chống tăng huyết áp và báo cáo rằng gel lô hội (dùng 300mg x 2 lần/ngày trong 2 tháng so với giả dược) làm giảm đáng kể lượng đường trong máu lúc đói, hemoglobin glycosyl hóa (HbA1c), cholesterol toàn phần và mức cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL-C) mà không có tác dụng phụ nào khác.

Tuy nhiên, không có báo cáo nào về việc bổ sung lô hội ở bệnh nhân tiền đái tháo đường/hội chứng chuyển hóa. Vì vậy, mục tiêu tổng thể của nghiên cứu thử nghiệm này là kiểm tra tác động của hai sản phẩm lô hội so với giả dược đối với đường huyết lúc đói, các chỉ số lipid và các dấu ấn sinh học của stress oxy hóa trong một nghiên cứu kéo dài 8 tuần.

Đối tượng và phương pháp

Đây là một nghiên cứu mù đôi, có đối chứng với giả dược. Các sản phẩm thử nghiệm được sử dụng do Unigen Inc. cung cấp; các nhà điều tra và tình nguyện viên không được phân công người vào các nhóm. Nghiên cứu đã nhận được sự chấp thuận của Ban Đánh giá Thể chế (IRB) và tất cả các đối tượng đều đưa ra sự đồng ý khi hiểu các thông tin.

Các sản phẩm được sử dụng là: Sản phẩm lô hội 1: UP780 (lô hội bột gel lá bên trong được chuẩn hóa với 2% aloesin, viên nang 500 mg, 1 viên x 2 lần/ngày; sản phẩm lô hội 2: QMatrix hoặc AC952 (bột từ gel bên trong lá lô hội, viên nang 500 mg, 1 viên nang x 2 lần/ngày); viên nang giả dược: 1 viên nang x 2 lần/ngày. Tất cả các sản phẩm đã được phân phát cho các đối tượng bởi Dịch vụ Điều tra Thuốc.

Tình nguyện viên tham gia

Tất cả các đối tượng nghiên cứu đều có ba đặc điểm của hội chứng chuyển hóa, trong đó có ít nhất một đặc điểm là đường huyết lúc đói bất thường (100-126 mg/dL) hoặc dung nạp glucose bất thường [xét nghiệm dung nạp glucose qua đường uống trong 2 giờ (xét nghiệm dung nạp glucose qua đường miệng)> 140-199 mg/dL] nhưng không có tiền sử hoặc bằng chứng lâm sàng hiện tại của bệnh đái tháo đường (tuýp I hoặc II). Các tiêu chí lựa chọn như sau: 

Tiêu chí thu nhận là: Nữ và nam> 18 tuổi đến 70 tuổi; tiền đái tháo đường: tức là có đường huyết lúc đói (FPG) 90 - 125 mg/dL, hoặc xét nghiệm dung nạp glucose qua đường miệng trong 2 giờ: 149 - 199 mg/dL cộng với bất kỳ tiêu chí nào sau đây: vòng eo > 89cm đối với phụ nữ và > 102cm đối với nam giới, triglyceride (TG) > 150 mg/dL, HDL-C < 40 mg/dL ở nam và < 50 mg/dL ở nữ, và huyết áp tâm thu (HATT) hoặc huyết áp tâm trương (HATTr) > 130/85 mmHg.

Tiêu chuẩn loại trừ là: Chẩn đoán trước bệnh đái tháo đường, mang thai/cho con bú, tiền sử đái tháo đường thai kỳ, hiện đang sử dụng bất kỳ loại thuốc đái tháo đường nào, có tiền sử của bất kỳ bệnh mãn tính nào khác và dị ứng với lô hội hoặc bất kỳ sản phẩm nào có chứa lô hội.

Chỉ những đối tượng sẵn sàng duy trì chế độ ăn uống bình thường và tập thể dục ít nhất 100 phút mỗi tuần mới được đưa vào nghiên cứu. Các đối tượng cũng kiêng bất kỳ chất bổ sung chế độ ăn uống hoặc chương trình giảm cân nào khác trong quá trình nghiên cứu. Tất cả các đối tượng tuân thủ ít nhất 95% trong suốt cuộc nghiên cứu khi được theo dõi bằng số lượng thuốc viên. Máu lúc đói được lấy lúc ban đầu và sau 8 tuần bổ sung. Tất cả các đối tượng đã trải qua xét nghiệm dung nạp glucose qua đường miệng và mức đường huyết lúc đói ở 0, 1 và 2 giờ bắt đầu thu thập và diện tích dưới đường cong (AUC) được tính toán.

Các xét nghiệm định kỳ trong phòng thí nghiệm được thực hiện trong phòng thí nghiệm Bệnh học Lâm sàng, đây là công cụ Cải thiện Phòng thí nghiệm Lâm sàng (CLIA) - được xác nhận và bao gồm đầy đủ các chỉ số máu, chỉ số lipid, glucose, HbA1c, xét nghiệm chức năng gan, creatinine và insulin. Mức độ Fructosamine được đo bằng một xét nghiệm enzym từ Diazyme.

Tóm lại, Diazyme Glycated Serum Protein (GSP) sử dụng proteinase K để tiêu hóa GSP thành các mảnh protein glycated trọng lượng phân tử thấp (GPF) và sử dụng fructosaminase cụ thể của Diazyme (một amadoriase có nguồn gốc từ vi sinh vật) để xúc tác quá trình phân hủy oxy hóa GPF của sản phẩm Amadori để tạo ra PF hoặc acid amin, glucosone và hydrogen peroxide (H2O2). H2O2 giải phóng được đo bằng phản ứng điểm cuối Trinder so màu. Độ hấp thụ ở bước sóng 600nm tỷ lệ với nồng độ fructosamin trong mẫu.

Nước tiểu được lấy lúc ban đầu và sau 8 tuần bổ sung (nước tiểu 24 giờ) để đánh giá tỷ lệ microalbumin: creatinin niệu trong phòng thí nghiệm Bệnh học Lâm sàng và để đánh giá F2-isoprostanes niệu.

Các chất F2-isoprostanes trong nước tiểu được đo bằng phương pháp xét nghiệm miễn dịch enzyme Cayman như đã mô tả trước đây.

Số liệu thống kê

Tất cả dữ liệu được phân tích bằng SAS. Phân tích phương sai Kruskal – Wallis (ANOVA) được tính toán sau đó bằng các thử nghiệm Wilcoxon để đánh giá ý nghĩa thống kê.

Các kết quả của nghiên cứu

Tổng cộng 45 đối tượng bị rối loạn dung nạp glucose hoặc rối loạn dung nạp glucose và có hai đặc điểm khác của hội chứng chuyển hóa đã được tuyển chọn. Có 14 đối tượng trong nhóm giả dược, 14 đối tượng sử dụng UP780 và 15 đối tượng trong nhóm sử dụng AC952 đã hoàn thành nghiên cứu và kết quả được báo cáo. Không có tác dụng phụ được báo cáo. Không có sự khác biệt cơ bản giữa các đặc điểm của tất cả các đối tượng trong nghiên cứu. Không có thay đổi đáng kể về công thức máu hoàn chỉnh, aspartate aminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT), creatinine, trước và sau khi bổ sung (dữ liệu không được hiển thị).

Tác động của việc bổ sung lô hội so với giả dược trên các chỉ số lipid và mức độ protein phản ứng C nhạy cảm cao (hsCRP): So với giả dược, chỉ có chế phẩm bột gel lá lô hội AC952 làm giảm đáng kể mức cholesterol toàn phần và LDL-C. Không có thông số nào khác thay đổi đáng kể.

Các thông số về kháng insulin và rối loạn đường huyết: trong bột gel lá lô hội UP780 được tiêu chuẩn hóa với nhóm aloesin 2%, đã có sự giảm đáng kể trong HbA1c cũng như mức fructosamine và các chỉ số kiểm soát đường huyết. Trong khi đường huyết lúc đói giảm đáng kể, không có thay đổi nào về AUC của các giá trị glucose thu được từ xét nghiệm dung nạp glucose qua đường miệng trong 2 giờ. Ngoài ra, mức insulin cũng giảm đáng kể.

Do đó, trong nhóm UP780, có sự giảm đáng kể trong đánh giá mô hình cân bằng nội môi (HOMA), đây là một dấu hiệu để đánh giá độ nhạy insulin. Trong nhóm lô hội AC952, ngoài việc giảm fructosamine, còn có sự giảm đáng kể về giá trị glucose sau khi bổ sung. Không có thay đổi về tỷ lệ microalbumin/creatinin niệu ở bất kỳ nhóm nào.

Bởi vì lô hội đã được chứng minh là cải thiện tình trạng stress oxy hóa ở chuột mắc bệnh đái tháo đường và vì stress oxy hóa có thể góp phần gây ra các biến chứng đái tháo đường, chúng tôi đã thử nghiệm tác dụng của hai chất bổ sung lô hội trên một dấu ấn sinh học nguyên mẫu của quá trình oxy hóa lipid, F2-isoprostanes trong nước tiểu. Kết quả là chỉ có nhóm lô hội UP780 cho thấy sự giảm đáng kể trong F2-isoprostanes còn sự giảm ở nhóm AC952 không khác biệt đáng kể so với giả dược.

Thảo luận

Hội chứng chuyển hóa rất phổ biến trên toàn thế giới và có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch cao hơn bất kỳ yếu tố riêng lẻ nào của nó và dẫn đến bệnh đái tháo đường tăng gấp 5 lần, bệnh tim mạch tăng gấp 2 lần. Điều trị bệnh nhân mắc hội chứng chuyển hóa là liệu pháp thay đổi lối sống, rất khó đạt được. Do đó, mọi biện pháp bổ trợ để giảm gánh nặng bệnh đái tháo đường và bệnh tim mạch ở dân số này đều được quan tâm.

Nhiều thử nghiệm trên động vật đã báo cáo tác dụng tích cực của lô hội đối với các mô hình chuột mắc bệnh đái tháo đường, tuy nhiên, có rất ít thử nghiệm lâm sàng trên người. Do đó, trong nghiên cứu thử nghiệm này, chúng tôi mong muốn kiểm tra tác dụng của hai sản phẩm lô hội trong một nghiên cứu mù đôi, ngẫu nhiên và đối chứng với giả dược. Kết quả từ nghiên cứu thử nghiệm của chúng tôi cho thấy trong số hai loại thực phẩm bổ sung lô hội, UP780 có hiệu quả hơn trong việc ảnh hưởng đến các thông số về độ nhạy insulin, chẳng hạn như glucose lúc đói, fructosamine, HbA1c, HOMA và insulin. Loại AC952 có hiệu quả trong việc giảm LDL-C, đường huyết lúc đói và fructosamine. Ngoài ra, UP780 làm giảm một dấu hiệu của quá trình oxy hóa toàn bộ cơ thể và F2-isoprostanes trong nước tiểu. 

Tác dụng của khi bổ sung lô hội đối với hội chứng chuyển hóa

UP780 (sản phẩm lô hội thứ 1) bao gồm bột gel lô hội, được tiêu chuẩn hóa với 2% aloesin theo trọng lượng, sử dụng sắc tố và các thành phần hoạt tính sinh học khác có thể cần trong việc duy trì mức đường huyết bình thường. Qmatrix hoặc AC952 (sản phẩm lô hội 2) là bột gel lô hội (không chứa aloesin) được tiêu chuẩn hóa đến tối thiểu 10% polysaccharide theo trọng lượng. Nó hiện đang được bán trên thị trường và được sử dụng trong các thành phẩm của khoảng 100 công ty, bao gồm cả thực phẩm chức năng và các sản phẩm ăn được khác. Tuy nhiên, nó chưa được thử nghiệm trước đây về tác dụng chống hạ đường huyết trong một nghiên cứu có đối chứng với giả dược.

Liên quan đến tác dụng hạ đường huyết, một số báo cáo đồng ý với chúng tôi về tác dụng ở chuột mắc bệnh đái tháo đường và mô hình chuột. Có một nghiên cứu đối chứng với giả dược trong tài liệu trên bệnh nhân đái tháo đường tuýp II tăng lipid máu cho thấy lợi ích của lô hội trong việc giảm gánh nặng bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, tất cả các đối tượng đều đã sử dụng một hoặc hai loại thuốc điều trị tiểu đường và lô hội đã được sử dụng cùng với những loại thuốc này. Vì vậy, đây là nghiên cứu đầu tiên cho thấy rằng ngay cả ở những bệnh nhân bị rối loạn dung nạp glucose lúc đói hoặc rối loạn dung nạp glucose, việc bổ sung 8 tuần với bột gel lô hội với 2% sắc tố lô hội (UP780) có hiệu quả trong việc giảm glucose, fructosamine, HbA1c, và HOMA - một dấu hiệu của kháng insulin. Không có gì đáng ngạc nhiên khi UP780 không làm giảm mức cholesterol, bởi vì các báo cáo trước đây về tác dụng hạ kali máu của lô hội là mâu thuẫn. Trên thực tế, trong khi acemannan (một thành phần hoạt tính trong gel lô hội), được cho là nguyên nhân gây ra tác dụng hạ đường huyết của lô hội, thì trước đây chưa có thành phần hoạt chất nào được phân lập để giải thích tác dụng hạ đường huyết của nó.

Stress oxy hóa đóng một vai trò quan trọng trong hội chứng chuyển hóa và bệnh đái tháo đường. F2-isoprostanes là dấu ấn sinh học của quá trình oxy hóa lipid toàn cơ thể, đã được chứng minh là làm tăng bệnh tiểu đường. Chúng tôi thấy rằng bổ sung lô hội UP780 làm giảm đáng kể F2-isoprostanes. Để hỗ trợ các quan sát của chúng tôi, Rajasekaran và cộng sự trước đây đã báo cáo rằng việc uống chiết xuất cồn của gel lá nha đam ở nồng độ 300mg/kg cho chuột mắc bệnh đái tháo đường, ngoài việc cải thiện kiểm soát đường huyết, còn làm giảm đáng kể mức độ peroxy hóa lipid và hydroperoxit trong mô của chuột bị tiểu đường và dẫn đến cả sự gia tăng đáng kể lượng giảm glutathione, superoxide dismutase, catalase, glutathione peroxidase và glutathione S-transferase trong gan, thận của chuột mắc bệnh tiểu đường. Bởi vì UP780 là một chế phẩm gel lô hội tiêu chuẩn hóa, những tác dụng thú vị này của hoạt động hạ đường huyết cũng hứa hẹn làm giảm quá trình oxy hóa lipid, đặc biệt là do tính an toàn tuyệt vời. Do đó, các chế phẩm lô hội tiêu chuẩn hóa cung cấp một chiến lược bổ trợ tốt để phục hồi tình trạng rối loạn đường huyết lúc đói và rối loạn dung nạp glucose trong điều kiện tiền tiểu đường/hội chứng chuyển hóa và cần được kiểm tra trong các thử nghiệm lâm sàng đa trung tâm. Các nghiên cứu trong tương lai cũng sẽ kiểm tra thành phần hoạt tính trong lô hội giúp tạo nên những tác dụng này và kiểm tra cơ chế để làm sáng tỏ những phát hiện đã nêu trên.

Nguồn: home.liebertpub.com

Tài liệu tham khảo từ các nghiên cứu trên thế giới:

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0735109711050364

https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/CIRCULATIONAHA.105.169404

https://www.semanticscholar.org/paper/Effect-of-Aloe-vera-(L.)-Burm.-fil.-leaf-gel-and-on-Bolkent-Akev/73ba8ae9740e399f554dbcb4b666752472d91d7b

https://home.liebertpub.com/publications/metabolic-syndrome-and-related-disorders/115/for-authors

https://www.sci-hub.se/10.1089/met.2012.0066