Tim là một khối cơ đặc biệt, luôn co bóp để bơm máu đi khắp cơ thể. Máu mang theo oxy và các chất dinh dưỡng để nuôi dưỡng các cơ quan, bao gồm cả cơ tim. Cơn đau tim (hay còn gọi là nhồi máu cơ tim – MI) xảy ra khi cơ tim không nhận được đủ lượng máu cần thiết. Khi đó, vùng cơ tim không được dòng máu đến nuôi dưỡng sẽ bị tổn thương hoặc chết. Tình trạng này rất nguy hiểm và đôi khi có thể dẫn đến tử vong.

Các cơn đau tim xảy ra đột ngột nhưng chúng thường là kết quả của bệnh tim mạch lâu năm. Nguyên nhân thông thường là do sự hình thành mảng xơ vữa trong thành các mạch máu nuôi dưỡng cơ tim. Đôi khi, mảng xơ vữa này sẽ vỡ ra. Mảnh vỡ (còn gọi là cục máu đông) sẽ di chuyển trong lòng mạch và tắc lại ở các mạch máu nhỏ hơn. Điều này gây cản trở dòng máu đến tim và dẫn đến cơn đau tim.

Nguyên nhân ít phổ biến hơn có thể là stress, hoạt động thể lực quá sức, hoặc thời tiết lạnh. Khi đó, các mạch máu sẽ bị co hoặc thắt lại, làm giảm lượng máu đến cơ tim.

Có rất nhiều yếu tố nguy cơ góp phần gây ra cơn đau tim, đó là:

• Tuổi tác
• Di truyền
• Huyết áp cao
• Cholesterol cao
• Béo phì
• Chế độ ăn không hợp lý
• Uống quá nhiều rượu (uống thường xuyên hơn 1 ly rượu mỗi ngày với phụ nữ hoặc hơn 2 ly mỗi ngày với nam giới)
• Stress
• Ít vận động thể chất

Đau tim là một tình trạng cần cấp cứu y tế khẩn cấp. Nếu bạn là người có nguy cơ bị đau tim, điều quan trọng nhất là bạn cần lắng nghe các biểu hiện của cơ thể mình. Tốt hơn hết là bạn nên tìm kiếm sự hỗ trợ y tế ngay lập tức, và đừng bao giờ chỉ chịu đựng khi cơn đau tim xuất hiện.

Đau ngực, cảm giác đè nặng và khó chịu

Phần lớn những người bị đau tim đều cảm thấy khó chịu hoặc đau ở vùng ngực. Nhưng điều quan trọng cần lưu ý là bạn cũng có thể trải qua cơn nhồi máu cơ tim mà không hề thấy đau ở ngực.

Đau ngực là một dấu hiệu phổ biến của nhồi máu cơ tim. Những bệnh nhân đã mô tả cảm giác này giống như có một con voi đang đè lên ngực của họ.

Một số người diễn tả cơn đau tim không hoàn toàn là đau. Thay vào đó, họ thấy tức ngực hoặc cảm thấy bị ép chặt ở lồng ngực. Đôi khi, cảm giác khó chịu này xảy ra trong vài phút rồi biến mất. Đôi khi nó lại kéo dài hàng giờ đồng hồ, hoặc thậm chí cả một ngày sau đó. Tất cả những điều này đều là dấu hiệu cơ tim của bạn đang thiếu oxy.

Nếu bạn cảm thấy đau hay tức ngực, hãy chủ động hoặc nhờ những người xung quanh gọi cấp cứu ngay lập tức!

Không chỉ đau ngực

Cảm giác đau và căng tức cũng có thể xuất hiện ở các vị trí khác của cơ thể. Hầu hết mọi người liên tưởng cơn nhồi máu cơ tim sẽ gây đau lan xuống cánh tay trái. Điều này có thể xảy ra, nhưng cơn đau cũng có thể xuất hiện ở các vị trí khác, như:

• Bụng trên
• Vai
• Lưng
• Cổ hay họng
• Răng hoặc hàm

Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, phụ nữ thường báo cáo cơn đau ở vị trí khác của cơ thể. Đặc biệt ở vùng bụng dưới hay phần dưới của ngực.

Cơn đau có thể không tập trung ở ngực. Bạn có thể cảm thấy tức ngực và đau ở các vùng khác của cơ thể. Đau phần lưng phía trên cũng là một trong những triệu chứng mà phụ nữ thường gặp hơn nam giới.

Đổ mồ hôi cả ngày lẫn đêm

Đổ mồ hôi nhiều hơn bình thường, đặc biệt khi bạn không tập thể dục hay hoạt động thể lực, có thể là một dấu hiệu cảnh báo sớm các vấn đề về tim. Trái tim cần hoạt động gắng sức hơn bình thường để có thể bơm máu qua các động mạnh bị tắc nghẽn. Do đó, cơ thể sẽ đổ mồ hôi nhiều hơn để giảm thân nhiệt khi phải gắng sức. Bạn nên báo cho bác sĩ nếu bị đổ mồ hôi lạnh hoặc thấy làn da ẩm ướt bất thường.

Đổ mồ hôi ban đêm cũng là một triệu chứng phổ biến ở phụ nữ mắc bệnh tim. Họ có thể nhầm tưởng đây là dấu hiệu của giai đoạn tiền mãn kinh. Tuy nhiên, nếu bạn tỉnh dậy sau giấc ngủ mà ga trải giường ướt đẫm mồ hôi, hay không thể ngủ được vì đổ mồ hôi quá nhiều – thì đây có thể là dấu hiệu của một cơn đau tim, đặc biệt là ở phụ nữ.

Mệt mỏi

Mệt mỏi có thể là dấu hiệu cảnh báo ít được nhận ra ở phụ nữ. Theo Hiệp hội Tim mạch Thế giới, một vài phụ nữ thậm chí nghĩ rằng các triệu chứng báo hiệu cơn đau tim của họ là triệu chứng của bệnh cảm cúm.

Bạn có thể cảm thấy mệt khi tim phải hoạt động gắng sức để bơm máu qua các mạch máu bị tắc. Nếu bạn thường cảm thấy mệt mỏi hoặc kiệt sức không lý do, đây có thể là một dấu hiệu bất thường.

Hụt hơi và mệt mỏi là hai triệu chứng thường gặp ở phụ nữ hơn nam giới. Chúng có thể xảy ra từ nhiều tháng trước cơn đau tim. Do đó, bạn cần đi khám ngay từ khi gặp các dấu hiệu mệt mỏi ban đầu.

Hụt hơi

Hơi thở của bạn và hiệu quả bơm máu của tim có mối liên hệ rất chặt chẽ. Tim co bóp giúp máu có thể lưu thông được đến các mô của cơ thể, cũng như nhận oxy từ phổi. Nếu tim của bạn không bơm máu tốt (như trong trường hợp nhồi máu cơ tim), bạn có thể cảm thấy bị hụt hơi.

Hụt hơi, khó thở đôi khi sẽ đi kèm với tình trạng mệt mỏi bất thường ở phụ nữ. Một số phụ nữ báo cáo rằng họ thi thoảng cảm thấy hụt hơi và mệt mỏi khi vận động. Ngay cả khi thực hiện những hoạt động nhẹ cũng khiến họ cảm thấy mệt và khó thở. Đây có thể là một triệu chứng phổ biển báo hiệu cơn đau tim.

Choáng váng

Hoa mắt và chóng mặt có thể xảy ra khi bị đau tim, và đây là triệu chứng thường xuất hiện ở phụ nữ. Một số người mô tả rằng họ cảm thấy mình có thể sẽ ngất xỉu nếu cố gắng đứng lên hoặc vận động quá sức. Đây chắc chắn không phải một dấu hiệu bình thường, và hãy nhớ đừng bỏ qua nếu bạn gặp phải tình trạng này.

Đánh trống ngực

Bạn có thể cảm thấy tim đập chậm một nhịp, đập thình thịch hay đập nhanh từng đợt. Thông thường, trái tim khỏe mạnh sẽ có nhịp đập đều đặn và nhất quán để máu được bơm đi khắp cơ thể một cách tốt nhất. Nếu nhịp tim của bạn có những thay đổi bất thường, đây có thể là dấu hiệu của một cơn đau tim.

Tình trạng này có thể tạo ra cảm giác bất an hoặc lo lắng, đặc biệt là ở phụ nữ. Một số người mô tả rằng họ cảm thấy như quả tim đang đập thình thịch ở cổ, chứ không chỉ ở ngực.

Đừng bỏ qua bất kỳ bất thường trong nhịp tim của bạn. Vì một khi điều này xảy ra thường xuyên, tim sẽ cần có sự can thiệp y tế để hỗ trợ điều chỉnh lại. Nếu bạn cảm thấy đánh trống ngực kèm chóng mặt, tức ngực, đau ngực hoặc ngất xỉu, rất có thể bạn đang bị đau tim.

Khó tiêu, buồn nôn và nôn

Thông thường, mọi người sẽ cảm thấy khó tiêu nhẹ hoặc gặp một số vấn đề ở đường tiêu hóa trước khi cơn đau tim xảy đến. Các cơn đau tim thường xảy ra ở những người lớn tuổi – họ thường gặp các vấn đề về tiêu hóa hơn. Do đó, triệu chứng này thường bị bỏ qua như chứng ợ nóng thông thường hay các biến chứng liên quan đến thực phẩm.

Nếu bạn không có vấn đề gì về dạ dày, triệu chứng khó tiêu hay ợ nóng có thể là một dấu hiệu cảnh báo bất thường.

Bạn nên làm gì khi bị đau tim?

Nếu bạn nhận thấy cơn đau tim, hãy tự gọi cấp cứu hoặc nhờ mọi người xung quanh gọi cấp cứu ngay lập tức. Tự lái xe đến bệnh viện khi đang bị đau tim rất nguy hiểm, vì vậy hãy gọi xe cứu thương. Mặc dù bạn có thể thấy đủ tỉnh táo để lái xe, nhưng cơn đau có thể trầm trọng đến mức khiến bạn không thở được hoặc khó có thể suy nghĩ rõ ràng.

Sau khi đã gọi dịch vụ cấp cứu

Khi gọi cấp cứu, nhân viên điều phối có thể hỏi bạn về các loại thuốc bạn đang dùng và tình trạng dị ứng của bạn. Nếu gần đây bạn không sử dụng thuốc chống đông và không bị dị ứng với aspirin, họ có thể khuyên bạn nhai một viên aspirin trong khi chờ xe cứu thương đến. Nếu bạn có viên nén nitroglycerin, bạn có thể sử dụng chúng theo chỉ dẫn trước đó của bác sĩ để giảm đau ngực.

Nếu bạn có danh sách các thuốc đang sử dụng hoặc bất kỳ thông tin nào về lịch sử dùng thuốc của bạn, bạn có thể mang theo chúng. Điều này có thể giúp cho nhân viên cấp cứu hỗ trợ bạn nhanh hơn.

Tại bệnh viện

Khi đến bệnh viện, các nhân viên y tế có thể cho bạn chụp điện tâm đồ (EKG). Đây là một phương pháp ghi lại dẫn truyền dòng điện của tim mà không gây đau.

Nếu bạn đang bị đau tim, điện tâm đồ sẽ có những khoảng bất thường. EKG sẽ giúp bác sĩ nhận định cơ tim của bạn có bị tổn thương hay không, và vị trí tổn thương nếu có. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn lấy máu để làm xét nghiệm, nhằm phát hiện một số protein hoặc enzyme bất thường sản sinh ra khi bị nhồi máu cơ tim.

Nếu bạn đang bị đau tim, bác sĩ sẽ trao đổi với bạn để lựa chọn các phương pháp điều trị thích hợp. Việc bắt đầu điều trị trong vòng vài giờ ngay sau khi phát hiện các triệu chứng sẽ giúp bạn làm giảm nguy cơ tổn thương cơ tim nghiêm trọng.

Làm sao để phòng ngừa các cơn đau tim trong tương lai?

Theo ước tính của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh, có khoảng 200.000 ca tử vong do bệnh tim và đột quỵ có thể phòng ngừa được. Ngay cả khi có các yếu tố nguy cơ hoặc đã từng bị đau tim, bạn vẫn có thể thực hiện một số giải pháp để giảm nguy cơ đau tim trong tương lai.

Những bệnh nhân đã từng bị nhồi máu cơ tim cần uống đầy đủ các thuốc được bác sĩ kê đơn. Đặc biệt nếu bạn đã được chỉ định đặt stent hoặc phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, việc uống thuốc đầy đủ càng có vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa các cơn đau tim.

Đôi khi, nếu bạn phải thực hiện phẫu thuật cho một tình trạng bệnh lý khác, bác sĩ có thể đề nghị ngừng một số loại thuốc được kê đơn cho tim. Ví dụ thuốc chống kết tập tiểu cầu (chống đông máu) như: clopidogrel (Plavix), prasugrel (Effient) hoặc ticagrelor (Brilinta). Hãy luôn chú ý để bác sĩ kiểm tra tình trạng tim của bạn trước khi ngưng sử dụng bất kỳ loại thuốc nào. Việc đột ngột ngừng sử dụng thuốc rất nguy hiểm và có thể làm tăng nguy cơ đau tim của bạn.

Nguồn: Healthline

Tài liệu tham khảo từ các nghiên cứu trên thế giới:

https://www.healthline.com/health/heart-disease/warning-signs-heart-attack#prevention

https://www.heart.org/en/health-topics/heart-attack/treatment-of-a-heart-attack/aspirin-and-heart-disease#.V1CgZ5MrJTY

https://www.heart.org/en/health-topics/heart-attack/warning-signs-of-a-heart-attack/heart-attack-symptoms-in-women#.V1CgLpMrJTY

https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-lifestyle/my-life-check--lifes-simple-7/be-healthy-for-good-with-lifes-simple-7-infographic#.V1nARWPNtFI

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-attack/in-depth/heart-attack-symptoms/art-20047744

https://www.cdc.gov/vitalsigns/heartdisease-stroke/

https://www.sweathelp.org/where-do-you-sweat/other-sweating/night-sweats.html

https://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-heart-attack/basics/art-20056679

https://www.health.harvard.edu/heart-disease-overview/skipping-a-beat--the-surprise-of-palpitations