Nguyên nhân gây tê bì bàn chân ở những bệnh nhân bị đái tháo đường

Nguyên nhân dẫn đến biến chứng tổn thương dây thần kinh do đái tháo đường là vì đường huyết chưa được kiểm soát tốt trong thời gian dài. Joel Zonszein, MD, giám đốc của trung tâm bệnh đái tháo đường lâm sàng tại bệnh viện đại học Albert Einstein, hệ thống Y tế Montefiore ở Bronx, New York cho biết rằng: “Lượng đường huyết cao sẽ làm tăng nguy cơ phát triển bệnh thần kinh ở bệnh nhân đái tháo đường.”

Tiến sĩ Zonszein giải thích: “Các dây thần kinh chịu ảnh hưởng bởi đường huyết cao thường là dây thần kinh dài nhất trong cơ thể. Những dây thần kinh này xuất phát từ cột sống đến các ngón chân, đó là chính là lý do giải thích tại sao bàn chân sẽ bị tác động trước cánh tay hoặc bàn tay. Bệnh thần kinh do đái tháo đường thường tác động một cách song song, cả hai bàn chân đều sẽ bị ảnh hưởng như nhau.”

Nếu kiểm soát đường huyết trong máu kém, nó có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Ở bàn chân, bệnh thần kinh do đái tháo đường không chỉ gây tê mà còn gây đau và tổn thương. Bệnh này có thể làm bàn chân của bạn thay đổi hình dạng hoặc làm biến dạng chúng, khi đó bạn không thể đi vừa những đôi giày thường ngày mà bạn hay đi. Nó cũng có thể làm da của bạn bị khô và tổn thương, gây ra vết chai và vết loét trên bàn chân, đồng thời cản trở sự lưu thông dòng máu. Cảm giác tê sẽ khiến bạn khó nhận ra những tổn thương ở chân, từ đó làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng và cắt cụt chi.

Những người mắc bệnh đái tháo đường cũng có nhiều nguy cơ bị cắt cụt chi. Theo Hiệp hội đái tháo đường Hoa Kỳ, trong năm 2010, khoảng 73.000 ca cắt cụt chi dưới không do chấn thương ở người lớn (20 tuổi trở lên), mà trước đó đã được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường. 

Tuy nhiên hầu hết các trường hợp cắt cụt chi đều có thể phòng ngừa được nếu bạn kiểm soát tốt bệnh đái tháo đường, chăm sóc cẩn thận cho đôi chân và chọn lựa những đôi giày, dép phù hợp cho bản thân. Sẽ tốt hơn nếu bạn đến gặp bác sĩ khi được chẩn đoán mắc bệnh thần kinh đái tháo đường hay gặp các vấn đề trong lưu thông máu.

Tiến sĩ Zonszein khuyên bạn nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu bạn đang lo lắng rằng bạn có thể bị bệnh thần kinh do đái tháo đường hay xuất hiện các vết đỏ, nứt, chảy mủ, loét hoặc các dấu hiệu nhiễm trùng khác ở chân.

Duy trì kiểm soát tốt lượng đường trong máu là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa hoặc làm chậm tiến triển các tổn thương dây thần kinh do đái tháo đường. Kiểm soát huyết áp và cholesterol cũng rất quan trọng. Zonszein cho biết: “Lipid có thể có ảnh hưởng gián tiếp đến bệnh thần kinh”

Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của tập thể dục và chế độ ăn uống lành mạnh – cũng như duy trì cân nặng hợp lý; điều này sẽ giúp cải thiện các vấn đề về tim mạch và cholesterol. Ông cho biết thêm: “Những bệnh nhân thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ phát triển thêm bệnh thần kinh và nhiều vấn đề về khớp hơn và đau bàn chân do trọng lượng.”

Cuối cùng, bác sĩ cần đảm bảo rằng bệnh nhân không bị thiếu vitamin B. Zonszein lưu ý rằng Metformin là một trong những loại thuốc thường gặp nhất được sử dụng để điều trị bệnh đái tháo đường, có thể gây ra tác dụng không mong muốn như thiếu hụt acid folic và vitamin B12, thường gặp khoảng 10% tổng số người sử dụng.

Trong khi đó duy trì việc kiểm soát tốt lượng đường trong máu có thể giúp ngăn ngừa hoặc làm chậm tiến triển bệnh thần kinh, khi dây thần kinh đã bị tổn thương  trong một thời gian dài thì không có cách nào chữa khỏi; các loại thuốc hiện nay chỉ có thể điều trị các triệu chứng và làm chậm sự tiến triển của bệnh. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đã nhìn thấy các kết quả đầy hứa hẹn trong các nghiên cứu gần đây trên chuột. Một công bố trên tạp chí sinh lý học thần kinh vào tháng 7 năm 2015 cho thấy rằng dầu cá (đặc biệt là acid béo omega-3) có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh thần kinh do đái tháo đường.

Nhìn chung, tiến sĩ Zonszein cho rằng ông ngày càng ít gặp bệnh thần kinh do đái tháo đường gây ra hơn bởi hiện nay bệnh nhân thường được chẩn đoán sớm và điều trị tốt hơn đồng thời cũng chủ động trao đổi với bác sĩ phụ trách bệnh này. Ông nói: “Những người mắc bệnh đái tháo đường ngày nay đang làm tốt hơn nhiều. Chúng tôi ít thấy các biến chứng hơn về căn bệnh này.” Đây quả thực là một tin tuyệt vời cho những bệnh nhân bị đái tháo đường!

Nguồn: everydayhealth

Tài liệu tham khảo từ các nghiên cứu trên thế giới:

https://www.diabetes.org/resources/statistics/statistics-about-diabetes

https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/jn.00224.2015