Chế độ ăn ảnh hưởng như thế nào đến đường huyết của bạn?
Ngày: 12/12/2020 lúc 10:58AM
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường. Một chế độ ăn đầy đủ về cả số lượng và chất lượng giúp cân bằng lượng đường trong máu. Vì vậy việc tìm hiểu về chế độ ăn lành mạnh là vô cùng cần thiết đối với những người mắc bệnh tiểu đường cũng như để phòng ngừa căn bệnh này.
1. Bạn biết gì về đường huyết?
Đường huyết hay còn được gọi là glucose máu có nguồn gốc từ những thực phẩm mà bạn tiêu thụ hàng ngày. Cơ thể tạo ra đường trong máu bằng cách tiêu hóa một số thức ăn.
Đường trong máu được lưu trữ trong các tế bào để chuyển hóa thành năng lượng khi cần thiết.
Tuy nhiên, quá nhiều đường trong máu có thể gây hại đến cơ thể. Điển hình là bệnh tiểu đường tuýp II đặc trưng bởi lượng đường trong máu cao hơn so với giới hạn bình thường.
Bệnh tiểu đường nếu không được kiểm soát chặt chẽ có thể dẫn tới các vấn đề liên quan đến tim, thận, mắt và mạch máu.
Chính vì vậy, càng hiểu biết về ảnh hưởng của chế độ ăn đến lượng đường trong máu, bạn càng biết cách để tự bảo vệ bản thân chống lại bệnh tiểu đường. Còn nếu bạn đang mắc bệnh tiểu đường thì điều này lại càng quan trọng.
2. Cơ thể tiêu thụ thức ăn như thế nào?
Cơ thể phá vỡ thức ăn tạo thành các chất dinh dưỡng và hấp thu chúng. Những thành phần này bao gồm:
- Carbohydrate
- Protein
- Chất béo
- Vitamin và các chất dinh dưỡng khác.
Carbohydrate sau khi tiêu thụ sẽ chuyển hóa thành đường trong máu. Điều đó đồng nghĩa với việc bạn ăn càng nhiều carbohydrate thì lượng đường trong máu càng cao.
Carbohydrate ở dạng lỏng được hấp thu nhanh hơn so với thực phẩm dạng rắn. Vì vậy, uống một lon soda sẽ khiến đường máu của bạn tăng nhanh hơn so với một miếng bánh pizza.
Chất xơ là một carbohydrate không chuyển hóa được thành đường. Nguyên nhân là do chúng không thể tiêu hóa. Tuy nhiên, chất xơ lại rất quan trọng đối với sức khỏe.
Protein, chất béo, nước, vitamin và khoáng chất không chứa carbohydrate - nhóm chất có tác động lớn nhất đến mức đường huyết.
Nếu bạn bị tiểu đường thì điều quan trọng nhất là cần phải cân nhắc lượng carbohydrate trong chế độ ăn để kiểm soát lượng đường trong máu.
3. Thực phẩm nào giàu carbohydrate?
Các thực phẩm chứa nhiều carbohydrate đã qua chế biến sẽ làm gia tăng lượng đường trong máu một cách đột ngột. Những thực phẩm này bao gồm:
- Các sản phẩm hạt trắng, chẳng hạn như mì ống và gạo
- Bánh quy
- Bánh mì trắng
- Ngũ cốc chế biến lạnh
- Đồ uống có đường
Nếu bạn đang theo dõi lượng carbohydrate tiêu thụ thì không nhất thiết phải tránh những thực phẩm này. Thay vào đó, hãy quan tâm đến khẩu phần ăn và thay thế bằng ngũ cốc nguyên hạt khi có thể. Ăn càng nhiều thức ăn chứa carbohydrate đồng nghĩa với việc lượng đường hấp thu vào cơ thể càng lớn.
Các bữa ăn chứa hỗn hợp nhiều thành phần dinh dưỡng khác nhau là vô cùng hữu ích. Protein, chất béo và chất xơ giúp làm chậm quá trình tiêu hóa carbohydrate. Nhờ đó mà lượng đường trong máu giảm nhanh chóng sau khi ăn.
Tần suất các bữa ăn trong một ngày cũng rất quan trọng. Hãy cố gắng giữ lượng đường trong máu ổn định bằng việc duy trì các bữa ăn cách nhau từ 3 đến 5 giờ. Ngoài ra có thể kết hợp ba bữa ăn chính bổ dưỡng mỗi ngày với một vài bữa ăn nhẹ lành mạnh.
Nếu bạn đang mắc bệnh tiểu đường thì bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên về lượng carbohydrate nên dùng cho các bữa ăn chính và các bữa ăn nhẹ. Bạn cũng có thể làm việc với một chuyên gia dinh dưỡng về bệnh tiểu đường. Họ sẽ giúp bạn lên kế hoạch ăn uống.
Sức khỏe, tuổi tác và mức độ hoạt động của bạn đều đóng một vai trò quan trọng trong việc thiết lập chế độ ăn.
4. Tập thể dục ảnh hưởng như thế nào đến lượng đường trong máu?
Tập thể dục có ảnh hưởng lớn đến lượng đường trong máu. Khi bạn vận động cơ bắp, các tế bào sẽ hấp thu đường để tạo ra năng lượng.
Lượng đường trong máu có thể giảm nhiều giờ sau khi ngừng vận động tùy thuộc vào cường độ và thời gian luyện tập.
Nếu bạn tập thể dục thường xuyên, các tế bào trong cơ thể sẽ nhạy cảm hơn với insulin. Điều này sẽ giúp duy trì lượng đường trong máu ở mức bình thường.
5. Vai trò của Insulin đối với đường huyết
Insulin là một hormone quan trọng được sản xuất bởi tuyến tụy, giúp điều hòa đường máu trong cơ thể. Nó kiểm soát lượng đường trong máu bằng cách hỗ trợ các tế bào hấp thu đường.
Nguyên nhân của bệnh tiểu đường tuýp I là do tuyến tụy không sản xuất được insulin. Vì vậy, bạn phải tiêm insulin mỗi ngày.
Đối với những người mắc bệnh tiểu đường tuýp II, nếu chế độ ăn uống và tập luyện không đủ khả năng kiểm soát đường trong máu thì có thể được kê đơn thuốc để giữ đường huyết trong giới hạn cho phép.
Cơ thể của người mắc tiểu đường tuýp II có thể sản xuất được insulin nhưng số lượng không đủ hoặc sử dụng không đúng cách. Các tế bào không đáp ứng với insulin, do đó đường tiếp tục lưu thông trong máu.
Tập thể dục có thể giúp các tế bào đáp ứng tốt và nhạy cảm hơn với insulin. Chế độ ăn uống thích hợp cũng giúp hạn chế việc tăng đột ngột lượng đường trong máu. Điều này làm cho tuyến tụy hoạt động tốt hơn.
6. Hãy thường xuyên kiểm tra lượng đường trong máu
Nếu bạn bị tiểu đường, tần suất kiểm tra mức đường huyết phụ thuộc vào kế hoạch điều trị của bạn. Vì vậy, hãy tiến hành đo đường huyết theo lời khuyên của bác sĩ điều trị.
Những thời điểm phổ biến để kiểm tra đường huyết:
- Vào buổi sáng
- Trước và sau bữa ăn
- Trước và sau khi tập thể dục
- Trước khi đi ngủ
- Khi cảm thấy không khỏe
Một số người có thể không cần kiểm tra đường huyết hàng ngày.
Chế độ ăn và tập luyện đều ảnh hưởng đến lượng đường trong máu của bạn. Nhưng không có cách nào khác để biết được ảnh hưởng của chúng bằng việc kiểm tra lượng đường trong máu.
Máy đo đường huyết được sử dụng để kiểm tra lượng đường trong máu có nằm trong phạm vi mục tiêu hay không. Bác sĩ cũng dựa trên chỉ số này để đưa ra kế hoạch điều trị riêng cho bạn.
7. Hãy duy trì chế độ ăn lành mạnh
Carbohydrate là thành phần chính ảnh hưởng đến lượng đường trong máu nhưng không phải là thành phần duy nhất cung cấp calo. Thực phẩm chứa protein và chất béo cũng cung cấp calo.
Nếu bạn tiêu thụ nhiều calo hơn lượng calo đốt cháy trong một ngày, chúng sẽ được chuyển hóa thành chất béo và lưu trữ trong cơ thể.
Bạn càng tăng cân, cơ thể càng trở nên kém nhạy cảm với insulin. Kết quả là lượng đường trong máu tăng lên.
Nhìn chung, bạn nên tránh hoặc hạn chế tối đa việc sử dụng đồ uống có đường và các thực phẩm được chế biến sẵn chứa nhiều carbohydrate và chất béo không lành mạnh.
Ví dụ, một chiếc bánh hạnh nhân có thể chứa nhiều carbohydrate tương đương với một quả chuối. Tuy nhiên, bên cạnh carbohydrate, chuối còn chứa chất xơ, kali và vitamin mà cơ thể cần trong khi bánh ngọt thì không.
Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường hoặc có lượng đường trong máu cao, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng về một chế độ ăn thông minh và lành mạnh hơn.
Nguồn: healthline.com
Tài liệu tham khảo từ các nghiên cứu trên thế giới:
https://www.healthline.com/health/and-after-effect-eating-blood-sugar